Κίβι, Kiwis Απτερίδες (Apterygidae) 
Κοινή ονομασία των απτερυγόμορφων πτηνών του γένους Apteryx, της οικογένειας των απτερυγιδών. Περιλαμβάνει τρία είδη πουλιών τα οποία δεν έχουν ικανότητα πτήσης, ιθαγενή της Νέας Ζηλανδίας και των μικρών γειτονικών νησιών. Το σώμα τους έχει περίπου τις διαστάσεις μιας μεγάλης κότας και υποβαστάζεται από δύο κοντά αλλά δυνατά πόδια, που καταλήγουν μπροστά σε τέσσερα δάχτυλα με ισχυρά νύχια. Η ουρά απουσιάζει.
Τα πουλιά αυτά διαθέτουν ένα πολύ μακρύ, μυτερό και ελαφρώς κυρτό προς τα κάτω ράμφος, στην άκρη του οποίου βρίσκονται τα ρουθούνια, χαρακτηριστικό σπάνιο στα πτηνά, στα θηλυκά το ράμφος είναι μεγαλύτερο κατά 30 τοις εκατό περίπου από ό, τι στα αρσενικά. Το πάνω μέρος του ράμφους είναι ελαφρώς μακρύτερο από το κάτω. Για να διατηρήσουν την ισορροπία όταν στέκονται, συχνά χρησιμοποιούν το ράμφος τους. Τα Κίβι πηδούν και τρέχουν με μεγάλη ταχύτητα, αλλά δεν μπορούν να πετάξουν, γιατί οι φτερούγες τους είναι ατροφικές και κρύβονται κάτω από το πυκνό τους φτέρωμα. Το τελευταίο έχει γκρίζο-καστανό χρώμα και αποτελείται από ατελή φτερά, κυρτά προς τα κάτω, που μοιάζουν με σκληρές τρίχες. Η όρασή τους είναι φτωχή αλλά η ακοή και η όσφρησή τους – μοναδική εξαίρεση στα πουλιά – ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι η θερμοκρασία του σώματος, κατά πολύ μικρότερη από εκείνη των περισσότερων πτηνών 38 ° C έως 42 ° C και μάλλον μοιάζει περισσότερο με εκείνη των θηλαστικών. Τα Κίβις δεν είναι μόνο τα μικρότερα από όλα τα Στρουθιονόμορφα (Struthioniformes), αλλά διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό και στη βιολογία τους. Το μήκος τους κυμαίνεται από 35 έως 65 εκατοστά, ύψος μέχρι 35 εκατοστά και σωματικό βάρος από ένα έως πέντε κιλά. Τα θηλυκά είναι κατά μέσο όρο ελαφρώς μεγαλύτερα και 10 έως 20 τοις εκατό βαρύτερα.
Τάξη: Στρουθιονόμορφα (Struthioniformes) | οικογένεια Απτερίδες (Apterygidae)
Οικογένεια: Στρουθιονόμορφα
Διατροφή: Κατά τη διάρκεια της ημέρας κρύβονται στη φωλιά τους, ενώ τη νύχτα βγαίνουν για να αναζητήσουν την τροφή τους. Είναι παμφάγα, προτιμούν κυρίως γαιοσκώληκες, σαρανταποδαρούσες, διάφορα έντομα και τις προνύμφες τους, καθώς και διάφορα φρούτα και καρπούς που συλλέγουν από το έδαφος. Τα Κίβι βγάζουν μια χαρακτηριστική κραυγή, από την οποία προήλθε η ονομασία τους. Λόγω της νυκτερινής δραστηριότητάς τους, οι κραυγές κυρίως επιβεβαιώνουν την παρουσίας τους, καλούν συνεχώς κατά τη διάρκεια της νύχτας και όλο το χρόνο, εκτός όταν πνέουν σφοδροί άνεμοι και σε πολύ φωτεινές νύχτες με πανσέληνο. Με ευνοϊκές συνθήκες ακούγονται μέχρι πέντε χιλιόμετρα μακρυά.
Αναπαραγωγή: Είναι μονογαμικά είδη, αναζητούν νέο ταίρι μόνο όταν ένα από τα δύο πεθάνει, έχει παρατηρηθεί ζευγάρι Kiwi με πάνω από δέκα χρόνια μαζί. Η εποχή αναπαραγωγής είναι μεταξύ Αυγούστου -Οκτωβρίου. Το θηλυκό γεννά 1 έως 2 (σπανιότερα 3) άσπρα αβγά, αρκετά μεγάλα σε σχέση με το σώμα του, τα οποία εναποθέτει σε ένα μικρό κοίλωμα του εδάφους· φροντίζει μάλιστα να σκεπάζει τα τοιχώματα του κοιλώματος με βρύα και διάφορα φύλλα. Την επώαση των αυγών αναλαμβάνει συνήθως το αρσενικό, το οποίο ασχολείται και με τη φροντίδα των νεοσσών. Η επώαση διαρκεί από 63 έως 92 ημέρες, ασυνήθιστα μεγάλη!
Για φωλιές χρησιμοποιούν εναλλάξ πολλά διαφορετικά λαγούμια, για να κρύβονται κατά τη διάρκεια της ημέρας και κατά την περίοδο της αναπαραγωγής. Η είσοδος έχει 15 εκατοστά πλάτος και είναι καλά κρυμμένη κάτω από την πυκνή βλάστηση κυρίως ανάμεσα στίς ρίζες των δέντρων. Η σήραγγα έχει ένα έως δύο μέτρα μήκος και οδηγεί στο εσωτερικό σε ένα μεγαλύτερο χώρο αρκετά μεγάλο για να φιλοξενήσει δύο Κίβι.
Διάφορα:
· Παρά τα αυστηρά προστατευτικά μέτρα, το Κίβι τείνει να εξαφανιστεί, όπως συνέβη κατά τον 17o και τον 18o αιώνα και με άλλα πουλιά που δεν πετούν, όπως για παράδειγμα τα γιγαντιαία πουλιά του γένους Dinornis ή μόα της Νέας Ζηλανδίας. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει το είδος Apteryx owenii, που είναι και το μικρότερο Κίβι.
· Τα αυγά σε μερικά είδη φτάνουν τα 13 εκατοστά μήκος, έχουν διάμετρο 8 εκατοστά και βάρος περίπου 500 γραμμάρια. Σε σχέση με το μέγεθος του σώματός τους, είναι τα μεγαλύτερα αυγά πουλιών στον κόσμο - φτάνουν έως και 30 τοις εκατό του βάρους του θηλυκού.
· Τα Κίβι είναι το εθνικό πουλί της Νέα Ζηλανδίας, το όνομά του έχει δοθεί σε μια τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας "Kiwibank" και το κρατικό συνταξιοδοτικό ταμείο ονομάζεται "KiwiSaver". Επίσης σε πολλά άλλα προϊόντα της Νέα Ζηλανδίας δόθηκε το πρόθεμα "Kiwi". Απο τα γνωστότερα το Ακτινίδιο (Actinidia deliciosa) το οποίο πρωτοκαλλιεργήθηκε συστηματικά εκτός Ασίας στην Αυστραλία και το 1959 του δόθηκε η εμπορική ονομασία προέλευσης κiwi από την εταιρία Turners and Growers που το εξήγαγε.
· Τα Κίβι μπορούν να ζήσουν πάνω από 20 χρόνια.
· Παρά τα αυστηρά προστατευτικά μέτρα, το Κίβι τείνει να εξαφανιστεί, όπως συνέβη κατά τον 17o και τον 18o αιώνα και με άλλα πουλιά που δεν πετούν, όπως για παράδειγμα τα γιγαντιαία πουλιά του γένους Dinornis ή μόα της Νέας Ζηλανδίας. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει το είδος Apteryx owenii, που είναι και το μικρότερο Κίβι.
· Τα αυγά σε μερικά είδη φτάνουν τα 13 εκατοστά μήκος, έχουν διάμετρο 8 εκατοστά και βάρος περίπου 500 γραμμάρια. Σε σχέση με το μέγεθος του σώματός τους, είναι τα μεγαλύτερα αυγά πουλιών στον κόσμο - φτάνουν έως και 30 τοις εκατό του βάρους του θηλυκού.
· Τα Κίβι είναι το εθνικό πουλί της Νέα Ζηλανδίας, το όνομά του έχει δοθεί σε μια τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας "Kiwibank" και το κρατικό συνταξιοδοτικό ταμείο ονομάζεται "KiwiSaver". Επίσης σε πολλά άλλα προϊόντα της Νέα Ζηλανδίας δόθηκε το πρόθεμα "Kiwi". Απο τα γνωστότερα το Ακτινίδιο (Actinidia deliciosa) το οποίο πρωτοκαλλιεργήθηκε συστηματικά εκτός Ασίας στην Αυστραλία και το 1959 του δόθηκε η εμπορική ονομασία προέλευσης κiwi από την εταιρία Turners and Growers που το εξήγαγε.
· Τα Κίβι μπορούν να ζήσουν πάνω από 20 χρόνια.
Κίβι, Kiwis Απτερίδες (Apterygidae):
Το είδος Apteryx australis αντιπροσωπεύεται από δύο υποείδη,
τα Apteryx australis mantelli, της βόρειας Νέας Ζηλανδίας, και
το Apteryx australis australis, της νότιας Νέας Ζηλανδίας.
Το μεγαλύτερο σε μέγεθος Κίβι είναι του είδος Apteryx haastii.
Κείμενο: Ζιάκας Ηλίας
