Σφυροκέφαλος

Σφυροκέφαλος, Hamerkop (Scopus umbretta)

Παρυδάτιο μεγάλο πουλί με 56 εκατοστά μήκος, ζεί στην Αφρική στα νότια της Σαχάρας και είναι αρκετά διαδεδομένο. Κατατάσεται στην δική του οικογένεια Σκοπίδαι (Scopidae). Το όνομά του ανάγεται στο ασυνήθιστο σχήμα του κεφαλιού που μοιάζει με σφύρα. Ο Σφυροκέφαλος έχει ένα επίμηκες ράμφος, και φτερά στο κεφάλι με κατεύθυνση πρός τα πίσω. Σε σύγκριση με το σώμα έχει ένα σχετικά μεγάλο ράμφος με μήκος περίπου 8 εκατοστών, πλευρικά συμπιεσμένο που καταλήγει σε ένα μικρό άγκιστρο.

Κατηγορία: Υδρόβια & Παρυδάτια | Πελαργόμορφα | Scopidae

Καθεστώς προστασίας:
Η IUCN εκτιμά ότι το συνολικό απόθεμα κυμαίνεται από 170.000 έως 1,1 εκατομμύρια πτηνά, είναι αρκετά διαδεδομένο πουλί και δεν θεωρείται ότι βρίσκεται σε κίνδυνο.

Σεξουαλικός διμορφισμός ανάμεσα στα δύο φύλα δεν υπάρχει, Ωστόσο υπάρχουν δύο υποείδη που διαφέρουν ελαφρώς σε μέγεθος και χρώμα. Το κεφάλι του φτάνει μέχρι τα 56 εκατοστά και ζυγίζει 470 γραμμάρια. Το φτέρωμα είναι καφέ και στο πίσω μέρος συνήθως έχει μια γυαλάδα.
Κατά την πτήση ο λαιμός απλώνεται όπως ο πελαργός.
Η εξάπλωσή του είναι νότια της Σαχάρας, μεγάλες περιοχές διανομής του είναι η δυτική Μαδαγασκάρη η Υεμένη και η Σαουδική Αραβία.

Ζεί σε όλους τους τύπους ενδιαιτημάτων του γλυκού νερού, λίμνες, ποτάμια, βάλτους και σε δέλτα ποταμών, η παρουσία δέντρων χρησιμοποιείται ως καταφύγιο και τόπος ανάπαυσης επίσης προτιμά και άλλες υψηλές θέσεις όπως οι βράχοι.
Δραστηριοποιείται την ημέρα και κατά τη διάρκεια της νύχτας και το μεσημέρι αναπαύεται. Είναι συνήθως μοναχικό πουλί και μόνο στους τόπους ανάπαυσης το συναντούμε σε ομάδες μέχρι πενήντα πουλιών.

Η τροφή αποτελείται κατά το μεγαλύτερο μέρος από ψάρια και αμφίβια. Προτιμάει ψάρια όπως γατόψαρα, μπαρμπούνια και τιλάπια, ενώ από τα αμφίβια, βατράχια και γυρίνους. Σε μικρότερο ποσοστό τρέφεται με καρκινοειδή, έντομα, σκουλήκια και μικρά θηλαστικά. Αναζητεί το θήραμα, σκάβοντας στη λάσπη με τα πόδια του.
Περιστασιακά πετούν πάνω από την επιφάνεια του νερού για να συλάβουν ψάρια και γυρίνους. Επίσης ακολουθούν κοπαδιών βοοειδών ή βουβάλια για να πιάσουν τα τρομαγμένα από αυτά έντομα.

Η φωλιά του έχει διάμετρο 1,5 μέτρο, αποτελείται από έως και 8.000 επιμέρους τμήματα και φτάνει μέχρι εκατό φορές το βάρος του πουλιού. Και τα δύο φύλα συμμετέχουν στο χτίσιμο, συνήθως σε ένα δέντρο και μερικές φορές σε άλλες υψηλές θέσεις, όπως σε βράχια. Η φωλιά είναι θολοτή με μόνη πρόσβαση στο κάτω μέρος. Η είσοδος οδηγεί σε ένα τούνελ 10 με 15 εκατοστά πλάτος και 40 έως 60 μήκος και στο τέλος του τούνελ βρίσκεται η φωλιά με διάμετρο 40 x 40 x 60 εκατοστά. Η επέκταση και επισκευή των φωλιών είναι μια συνεχής διαδικασία η οποία είναι παράλληλη με την πορεία αναπαραγωγής, ένα ζευγάρι χτίζει συχνά αρκετές φωλιές. Γεννάει από τρία έως επτά αυγά, τα οποία επωάζονται περίπου για 30 ημέρες και συμμετέχουν και οι δύο γονείς. Οι νεοσσοί έχουν γκρι πούπουλα τα οποία αντικαθίσταται μετά από μερικές ημέρες με το κανονικό τους φτέρωμα. Το λοφίο στο πίσω μέρος του κεφαλιού αρχίζει να σχηματίζεται ύστερα από έξι ημέρες και σε τριάντα μέρες μοιάζουν με των ενηλίκων. Οι νεοσσοί αρχίζουν να πετάνε μετά από περίπου 47 ημέρες.

Παρόμοια είδη