Φραγκολίνος

Φραγκολίνος, Black Francolin (Francolinus francolinus)

Φτάνει σε μήκος σώματος από 31 έως 36 εκατοστά. Τα αρσενικά είναι συνήθως από 450 έως 500 γραμμάρια. Τα θηλυκά είναι μικρότερα με βάρος περίπου από 400 έως 450 γραμμάρια. Το αρσενικό έχει σκουρόχρωμα μοτίβα με λευκές βούλες στην πλάτη και στα πλευρά, επίσης εχει ένα καφέ δακτύλιο στο λαιμό, λευκές κηλίδες στα μάγουλα και καφέ φτερούγες. Τα πόδια είναι κόκκινα. Το θηλυκό είναι καφετί και ο λαιμός καστανός, το είδος εμφανίζει φυλετικό διμορφισμό.

Διανομή και ενδιαίτημα: Το είδος Francolinus francolinus είναι ένα από τα λίγα είδη του γένους Frankoline που ζουν εκτός Αφρικής. Είδος με κατακερματισμένη κατανομή, από την Κύπρο και το Ισραήλ μέχρι την Ινδία. Ζει συνήθως σε χαμηλά υψόμετρα, αλλά στο Νεπάλ φτάνει μέχρι το υψόμετρο των 2.000-2.500 μ. Συχνάζει σε περιοχές με πυκνή βλάστηση, ιδιαίτερα όταν αυτές γειτνιάζουν με ξέφωτα, κοιλάδες, μικρά ποτάμια κ.ά. Στην Κύπρο απαντάται σε περιοχές με μακκία βλάστηση κοντά σε ξεροπόταμους αλλά και σε καλλιέργειες. Σύμφωνα με τον Tournefort (1717), το είδος σύχναζε στις ελώδεις εκτάσεις της Χώρας Σάμου.
Η αναπαραγωγική περίοδος αρχίζει τον Ιανουάριο. Το θηλυκό γεννά από 6 έως 12 αυγά στα μέσα Μαρτίου. Τα αυγά επωάζονται μόνο από το θηλυκό για 18 έως 20 ημέρες. Στη ανατροφή των νεοσσών συμμετέχουν και οι δύο γονείς.

Γένος Φραγκολίνος (Francolinus)
Το γένος Φραγκολίνος (Francolinus) ανήκει στην οικογένεια Φασιανίδες (Phasianidae) και χωρίζεται σε τέσσερα υπογένη: Francolinus, Peliperdix, Scleroptila και Pternistis. Με 41 είδη είναι το μεγαλύτερο γένος της οικογένειας των Φασιανιδών (Phasianidae). 36 είδη ζουν στην Αφρική, ενώ πέντε είδη ζούν στην Ασία. Σε πολλά από τα είδη εξακολουθούν να υπάρχουν ελλιπείς πληροφορίες. Κυνηγήθηκαν εντατικά για το νόστιμο κρέας τους.
Το μήκος του σώματος κυμαίνεται από 31 έως 42 εκατοστά, το βάρος από 250 γραμμάρια στο είδος (Francolinus coqui) και το μεγαλύτερο είδος (Francolinus erckelii) φτάνει τα 1.500 γραμμάρια. Στα περισσότερα είδη, αρσενικά και θηλυκά έχουν τον ίδιο χρωματισμό. Τα φτερά τους είναι κοντά με στρογγυλεμένες άκρες και η ουρά έχει 14 φτερά.

Σε παλαιότερες εποχές ήταν πολύ πιο διαδεδομένο στη νότια Ευρώπη, στη νοτιοανατολική Ισπανία, τη Σικελία και στα νησιά του Αιγαίου. Εξαφανίστηκε από αυτές τις περιοχές κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Επανειλημμένες προσπάθειες επαναφοράς σε διάφορες περιοχές απέτυχαν.
Μπορεί να παρατηρηθεί στο αεροδρόμιο της Πάφου στην Κύπρο και τα περίχωρά της. Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα όπου ο πληθυσμός του Φραγκολίνου επανακάμπτει.

Κατηγορία: Ορνιθόμορφα | Γένος Φραγκολίνος (Francolinus)

Λόγω ανεπάρκειας επιστημονικών δεδομένων δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα την ακριβή κατανομή του φραγκολίνου στην Ελλάδα. Το είδος ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα (Pollard 1977), αλλά έκτοτε ελάχιστοι ταξιδιώτες-φυσιοδίφες το κατέγραψαν στην χώρα μας, μεταξύ του 16ου και του 19ου αι. Πιο αξιόλογα από τα κείμενα αυτά θεωρούνται οι καταγραφές του είδους στη Σάμο (Tournefort 1717) και στην Κρήτη (Belon 1555), ενώ ο Bree (1859) αναφέρει ότι το είδος ήταν "κοινό" στη Σάμο, στη Λέσβο και στη Ρόδο.
Στο βιβλίο του Tournefort, μάλιστα (Τόμος Ι, σ. 311), υπάρχει και χαλκογραφία ενός ενήλικου αρσενικού ατόμου, με λεζάντα ότι πρόκειται για "είδος πουλιού που συχνάζει στα έλη", ενώ σε υποσημείωση (Τόμος ΙΙ, σ. 111) μας λέει ότι το πουλί αυτό ονομάζεται "ταγηνάρι", ονομασία που προφανώς προέρχεται από τη λέξη "άτταγας", την αρχαιοελληνική δηλ. ονομασία του συγκεκριμένου είδους (Handrinos & Akriotis 1997).
Το 1902, ο Ούγγρος Frivaldzsky αναφέρει φραγκολίνους στην Κρήτη μεταξύ 1843 και 1845, χωρίς όμως να δίνει περισσότερα στοιχεία. Εάν αυτές οι πληροφορίες είναι σωστές, τότε το είδος έχει εκλείψει από την Ελλάδα εδώ και 160 χρόνια, οι τελευταίοι δε πληθυσμοί του πιθανόν να ζούσαν στην Κρήτη και στη Σάμο μέχρι τα μέσα του 19ου αι. (Χανδρινός 1992, Handrinos & Akriotis 1997).