Προκελαριίδες (procellariidae) 
Οικογένεια θαλάσσιων πτηνών της τάξης των ρινοτρυπομόρφων ή, σύμφωνα με άλλα συστήματα ταξινόμησης, των προκελαριομόρφων. Πρόκειται για θαλασσοπούλια ποικίλου μεγέθους, τα οποία συναντώνται σε όλους τους ωκεανούς, κυρίως του νοτίου ημισφαιρίου. Χαρακτηρίζονται από τα ανεπτυγμένα ρουθούνια που βρίσκονται σαν δύο μικρά σωληνάκια στη βάση του ράμφους για να αποβάλουν το αλάτι από το θαλασσινό νερό που πίνουν και για να εκκρίνουν ένα ελαιώδες υγρό από το στομάχι. Το ράμφος είναι σχετικά μακρύ και φέρει ένα αιχμηρό άγκιστρο στην άκρη κατάλληλο για να συγκρατεί τα ψάρια.
Το φτέρωμα είναι συνήθως λευκό, γκρι, καφέ ή μαύρο χρώμα. Μόνο μερικά είδη είναι μόνο σκουρόχρωμα. Τα περισσότερα είδη είναι σκουρόχρωμα στο πάνω μέρος και ανοιχτόχρωμα στο κάτω μέρος. Μερικά είδη μοιάζουν μεταξύ τους τόσο πολύ ώστε μόνο έμπειροι παρατηρητές μπορούν να τα ξεχωρίσουν. Δεν υπάρχει διακριτός σεξουαλικός διμορφισμός, με εξαίρεση το ελαφρώς μικρότερο μέσο μέγεθος των θηλυκών. Σε πολλά είδη, τα δύο φύλα έχουν διαφορετικές φωνήσεις.
Τα πόδια τους είναι αδύναμα και βρίσκονται πίσω στο σώμα τους για να κολυμπούν καλύτερα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να περπατήσουν στη στεριά. Επίσης στην προσγείωση χρησιμοποιούν το στήθος και τα φτερά τους. Όταν όμως ανοίξουν τα φτερά τους στον αέρα, μεταμορφώνονται στους απόλυτους κυρίαρχους των θαλασσών.
Οι Προκελαριίδες περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στην ανοικτή θάλασσα, (εξαίρεση αποτελεί μόνο η περίοδο αναπαραγωγής) και είναι σε θέση να προσαρμόζονται σε αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Πολλά είδη είναι γνωστά με τις κοινές ονομασίες θαλασσοδρόμοι και θαλασσοβάτες, λόγω της συνήθειάς τους να πετούν ακριβώς πάνω από την επιφάνεια του νερού. Σε κάθε αναπαραγωγική περίοδο φωλιάζουν σε απομακρυσμένα νησιά και βραχώδεις ακτές, σχηματίζοντας πολυπληθείς αποικίες. Τα θηλυκά γεννούν μόνο ένα αβγό (ασυνήθιστα μεγάλο σε σχέση με το μέγεθος του πουλιού), το οποίο επωάζουν συχνά με τη συμμετοχή του αρσενικού, για 40 έως 60 ημέρες, ανάλογα με το μέγεθος του είδους. Στα μικρότερα είδη οι νεοσσοί μπορούν να πετάξουν μετά από 45 έως 55 ημέρες, στα μεγαλύτερα είδη μετά από 100 έως 135 ημέρες.
Τα περισότερα είδη τρέφονται συνήθως με ψάρια και διάφορα θαλάσσια ασπόνδυλα όπως τα καλαμάρια. Συχνά κάποια είδη ακολουθούν τα αλιευτικά πλοία συλλέγοντας τα ψάρια που πετούνται στη θάλασσα ή τρέφονται με τα απόβλητα από αυτά.
Η οικογένεια Προκελαριίδες αριθμεί 79 είδη σε 14 γένη. Πολλά από αυτά είναι μεταναστευτικά και διανύουν τεράστιες αποστάσεις, όπως για παράδειγμα το είδος Puffinus tenuirostris, το οποίο μεταναστεύει από την Αυστραλία στον βόρειο Ειρηνικό και αντίστροφα.
Το μικρότερο είδος Little Shearwater (Puffinus assimilis) έχει μήκος 25 εκατοστά, άνοιγμα φτερών 60 εκατοστά και βάρος 170 γραμμάρια (ελάχιστο μέγεθος). Τα περισσότερα είδη είναι ελαφρώς μεγαλύτερα. Εξαίρεση αποτελεί μόνο το είδος Southern Giant Petrel (Macronectes giganteus), που θυμίζουν μικρά άλμπατρος - φτάνει το 1 μέτρο μήκος σώματος, άνοιγμα φτερών 2 μέτρα και βάρος 5 κιλά. Το νοτιότερο είδος είναι το (Pagodroma nivea), το οποίο αναπαράγεται στην Ανταρκτική. Το πιό κοινό είδος είναι το (Fulmarus glacialis).
Στην Ελλάδα ζουν τα είδη Αρτέμης και Μύχος Προκελαριίδες:
Αρτέμης (Calonectris diomedea)
Μύχος (Puffinus yelkouan)
