Γερανός, Common Crane (Grus grus) 
Ο Γερανός ονομάζεται επίσης γκρί γερανός ή Ευρασιατικός Γερανός, είναι το μόνο μέλος της οικογένειας Γερανίδες (Gruidae) στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη. Οι Γερανοί κατοικούν σε βάλτους και υγρότοπους σε πολλά μέρη της ανατολικής και βόρειας Ευρώπης αλλά και σε ορισμένες περιοχές στο βόρειο τμήμα της Ασίας. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί σημαντικά ο πληθυσμός έτσι ώστε το είδος δεν βρίσκεται σήμερα σε κίνδυνο. Είναι γνωστοί για τους θεαματικούς ερωτικούς χορούς κατά την περίοδο του ζευγαρώματος που συνάρπαζαν τους ανθρώπους από παλαιότερες εποχές. Στην ελληνική μυθολογία ο γερανός είναι συνδεδεμένος με διάφορους θεούς όπως ο Απόλλωνας, η Δήμητρα και ο Ερμής. Ήταν το σύμβολο της επαγρύπνησης και της σύνεσης και θεωρούνταν ως πουλί της ευτυχίας. Στην Κίνα ήταν σύμβολο της μακροζωίας και της σοφίας. Στην Ιαπωνία ο γερανός είναι ένα σύμβολο της ευτυχίας και της μακροζωίας.
Please install Adobe Flash Player
Κατηγορία: Γερανίδες (Gruidae) Γένος: Grus
Ο γερανός όπως όλα τα είδη του γένους Grus, είναι ένα μεγαλόσωμο πουλί με μακριά πόδια και μακρύ λαιμό. Χαρακτηριστικό είναι το ασπρόμαυρο κεφάλι και ο λαιμός, με την κόκκινη κορώνα στην κορυφή του κεφαλιού. Το σχετικά λεπτό ράμφος είναι μακρύτερο από τέσσερα εκατοστά. Το φτέρωμα εκτός από το κεφάλι έχει ένα ανοιχτό γκρι χρώμα σε πολλές αποχρώσεις. Πολύ σπάνια είναι σχεδόν λευκό ή πολύ σκούρο γκρί. Η ουρά και οι εξωτερικές φτερούγες είναι μαύρες. Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής η περιοχή των ώμων και η πλάτη παίρνει το χρώμα της τύρφης έως σκούρο καφέ. Τα φύλα είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσουμε εξωτερικά. Τα αρσενικά είναι κατά μέσο όρο ελαφρώς μεγαλύτερα από τα θηλυκά, συνεπώς τα αρσενικά ζυγίζουν πέντε έως επτά κιλά και τα θηλυκά πέντε έως έξι κιλα. Ο γερανός φτάνει σε ύψος από 110 έως 130 εκατοστά και το άνοιγμα των φτερών είναι περίπου 220 με 245 εκατοστά.
Οι νεαροί Γερανοί έχουν ομοιόμορφο ανοικτό γκρι και καφέ φτέρωμα. Το κεφάλι έχει χρώμα κοκκινωπό, χωρίς το ασπρόμαυρο σχέδιο των ενηλίκων. Κατά το πρώτο έτος της ηλικίας αρχίζει να διακρίνεται αχνά το σχέδιο στο κεφάλι και στο λαιμό. Το σωματικό βάρος δεν διαφέρει πλέον από τα ενήλικα.
Η πτερόροια των μικρών φτερών γίνεται κάθε χρόνο από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο, στα ενήλικα πτηνά ανά 3 ή 4 χρόνια.
Οι Γερανοί πετούν μεγάλες αποστάσεις και μπορεί να καλύψουν μέχρι και 2.000 χιλιόμετρα χωρίς στάση, συνήθως όμως καθημερινά διανύουν αποστάσεις από δέκα έως 100 χιλιομέτρα. Κατά την πτήση η μέση ταχύτητα είναι 45 έως 65 χιλιόμετρα ανά ώρα, με ούριο άνεμο και με ιδανικές συνθήκες μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να φτάσει έως και 130 χλμ/ώρα.
Ο Γερανός καταλαμβάνει το σύνολο της Σκανδιναβίας και της Φινλανδίας. Στην Κεντρική Ευρώπη βρίσκεται στην Πολωνία, την Τσεχική Δημοκρατία και στη Βόρεια και Ανατολική Γερμανία. Στην Ανατολική Ευρώπη, ο γερανός στα κράτη της Βαλτικής Λιθουανία, Λετονία, την Εσθονία τη Λευκορωσία και την Βόρεια Ουκρανία. Εδώ και λίγες δεκαετίες εμφανίζεται στη νότια Γεωργία, την Αρμενία, τη νότια Ουκρανία και τη βορειοανατολική ακτή της Θάλασσας της Αράλης. Στην Ανατολική Σιβηρία και την Άπω Ανατολή υπάρχουν αραιοί πληθυσμοί. Στην Τουρκία και στο Θιβέτ υπάρχει μία σταθερότητα του πληθυσμού ενώ στη βορειοανατολική Κίνα μειώνεται. Σποραδικά αναπαράγεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Ιταλία και τις Κάτω Χώρες. Παλιότερα πολύ συχνό είδος σε Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία, Αλβανία, Βουλγαρία και Ελλάδα.Προτιμώμενοι βιότοποι είναι οι υγρότοποι στα πεδινά, δάση σε βάλτους, υγρολίβαδα και έλη. Αναζητούν την τροφή συνήθως σε γεωργικές καλλιέργειες, σε χορτολίβαδα και σε παραλίμνιες εκτάσεις. Τη νύχτα κουρνιάζουν σε βαλτότοπους και σε μέρη με χαμηλά επίπεδα νερού που τους παρέχουν προστασία από τα αρπακτικά ζώα.
Αναπαραγωγή: Οι Γερανοί φωλιάζουν στο έδαφος σε υγρότοπους ή σε βαλτώδη εδάφη. Η φωλιά κατασκευάζεται από καλάμια, βούρλα και άλλα φυτά, μπορεί να έχει διάμετρο περίπου ένα μέτρο και είναι συνήθως 10 έως 20 εκατοστά πάνω από την επιφάνεια του νερού.
Ερωτοτροπία και ζευγάρωμα: Ο "χορός των γερανών" λαμβάνει χώρα όλο το χρόνο, αλλά ως το κύριο τελετουργικό του ζευγαρώματος είναι πιο έντονος την άνοιξη. Ξεκινάει νωρίς το πρωί στους γύρω ανοιχτούς χώρους αρσενικά και θηλυκά με ανοιγμένα φτερά και με δυνατές κραυγές που θυμίζουν τρομπέτες τρέχουν πλάι πλάι άλλοτε κάνοντας κύκλους ή λυγίζοντας τα πόδια και άλλοτε ελαφρές πτήσεις με απότομες απογειώσεις.
Τροφή: Οι Γερανοί τρέφονται με μικρά θηλαστικά, ερπετά, μικρά ψάρια, βατράχια, σαλιγκάρια, σκουλήκια, έντομα και τις προνύμφες τους. Επίσης φυτικής προέλευσης όπως καλαμπόκι, κριθάρι, βρώμη και σιτάρι, ηλιόσπορους, μπιζέλια, φασόλια, φιστίκια, ελιές, μούρα, βελανίδια, διάφορα λαχανικά, πατάτες, ρίζες, βλαστούς, και άλλα φυτικά στελέχη.
Το προσδόκιμο ζωής στην αιχμαλωσία φτάνει έως τα 40 έτη, στην ελεύθερη φύση είναι πολύ χαμηλότερο.
Μυθολογία και τελετουργία: Στην αιγυπτιακή μυθολογία ο γερανός θεωρήθηκε σαν «πουλί του ήλιου» χρησιμοποιήθηκε τόσο ως προσφορά στους θεούς, όσο και στην καθημερινή διατροφή. Στο ιερογλυφικά ο χαρακτήρα του είναι το γράμμα "Β".
Στην ελληνική μυθολογία ο γερανός συνδέθηκε με τον Απόλλωνα τον θεό του ήλιου, της Δήμητρας τη θεά της γη και της γονιμότητας, καθώς και με τον Ερμής τον αγγελιοφόρο.
Επίσης οι ιερείς στην Αρχαία Ελλάδα παρατηρούσανε τους σχηματισμούς πτήσης των γερανών για να μαντέψουνε. Επιπλέον, οι γερανοί είχαν θεωρηθεί ως ένα σύμβολο της επαγρύπνησης και της σύνεσης. Σύμφωνα με την Ιλιάδα του Ομήρου ένας στρατός από τον ανθρωποφάγους γερανοούς μετακινήθηκαν νότια του Νείλου για να κυνηγήσουν τους Πυγμαίους.
Κατάσταση πληθυσμού:
Η κατάσταση του παγκόσμιου πληθυσμού είναι αβέβαιη, διότι σε άλλες περιοχές μειώνεται, σε άλλες αυξάνεται και σε άλλες παραμένει σταθερή (Wetlands International 2006). Πάντως η IUCN έχει χαρακτηρίσει το είδος ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC)
Στην Ελλάδα, ο γερανός αναφέρεται ότι φώλιασε για τελευταία φορά στο Δέλτα του Έβρου το 1965. Σήμερα περνάει πάνω από τη χώρα, πολλές φορές χωρίς καν να σταματήσει, ιδιαίτερα τη άνοιξη, ενώ ελάχιστα άτομα ξεχειμωνιάζουν ακανόνιστα σε υγροτόπους της βόρειας χώρας. Η μεγαλύτερη καταμέτρηση (400 άτομα) πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 1965 στο Δέλτα του Έβρου. Παρά τα ελλιπή δεδομένα, φαίνεται ότι οι γερανοί κατά τη μετανάστευσή τους προτιμούν την οδό του Αιγαίου και της ανατολικής-βορειοανατολικής Ελλάδας παρά της δυτικής. Μάλλον η οριστική διακοπή του φωλιάσματος συμπίπτει χρονικά με τα έργα αποξήρανσης στο Δέλτα του Έβρου και, πιθανόν την εντατικοποίηση της λαθροθηρίας στην περιοχή.
Άλλες περιοχές όπου έχουν παρατηρηθεί περιστασιακά, είναι η λίμνη Κερκίνη, η λίμνη Άγρα και η Γιάλοβα στην Πύλο.
Κείμενο: Ζιάκας Ηλιας
